ยาแก้ปวดมะเร็ง
8, Jan 2024
ยาแก้ปวดมะเร็งกลุ่ม Opioid ใช้แบบไหนมีผลข้างเคียงอะไรบ้าง 

ปฏิเสธไม่ได้ว่ายาแก้ปวดมะเร็งกลุ่ม Opioid ถือว่าถูกนำมาใช้กันอย่างแพร่หลาย เนื่องจากมีฤทธิ์ในการบรรเทาอาการปวดระดับรุนแรงปานกลางถึงรุนแรงมากได้ แต่จะใช้ยังไงมีผลข้างเคียงอะไรบ้างไปดู  

ยาแก้ปวดมะเร็งกลุ่ม Opioid ใช้ยังไง 

สำหรับแนวทางในการใช้ยาแก้ปวดมะเร็งกลุ่ม Opioid มีอยู่ด้วยกันหลายวิธี ได้แก่ รับประทาน เช่น ยาน้ำ ยาแคปซูล ฯลฯ ฉีดเข้าผิวหนัง แปะผิวหนัง แต่จะเลือกใช้แบบไหนขึ้นอยู่กับระดับความเจ็บปวดและการวินิจฉัยของแพทย์ นอกจากนั้นยังนิยมใช้ยากลุ่ม Opioid บรรเทาอการปวดอื่น ๆ ด้วย เช่น อาการปวดจากการผ่าตัด ระงับอาการไอ แก้ท้องเสียและอื่น ๆ ตัวอย่างยา Opioid เช่น เมทาโดล เฟนทานิล โคเดอีน เมทแอมเฟตามีน ทรามาดอล  

แต่อย่างไรก็ตามเนื่องด้วยยากลุ่ม Opioid บางชนิดถูกจัดให้เป็นยาเสพติดให้โทษแก่ร่างกาย จึงส่งผลให้การซื้อขายค่อนข้างจำกัดและจำเป็นต้องได้รับการอนุญาตเท่านั้น กรณีคดีฝ่าฝืนอาจมีโทษเสียค่าปรับหรือระวางจำคุก 

ข้อควรระวังในการใช้ยาประเภท Opioid สำหรับผู้ป่วย  

สำหรับข้อควรระวังในการใช้ยาแก้ปวดมะเร็งกลุ่ม Opioid หลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันหลายประการ (เพื่อความปลอดภัยในการใช้งานและยามีประสิทธิภาพสูงสุด) ได้แก่  

  • ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับประวัติสุขภาพหรือประวัติการแพ้ยากลุ่ม Opioid 
  • ควรขอคำปรึกษาการรับประทานยาอื่น ๆ ร่วมกับยากลุ่ม Opioid เช่น ยานอนหลับ ยาคลายกล้ามเนื้อ ฯลฯ อาจมีผลต่อการเพิ่มความเสี่ยงการหายใจช้าลงและอันตรายต่อร่างกาย 
  • แจ้งให้แพทย์ทราบเสมอเกี่ยวกับยาวิตามินหรือยาอื่น ๆ ที่กำลังใช้อยู่ เนื่องจากอาจมีความเป็นไปได้ว่าตัวยาดังกล่าวมีปฏิกิริยากับยากลุ่มโอปิออยด์ 
  • ห้ามใช้ยากลุ่มโอบิออยด์หากพบว่ามีปัญหาการกดหายใจภาวะโคม่า ได้รับอุบัติเหตุทางศีรษะ ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง หรือเสี่ยงต่อลำไส้อุดตัน 
  • ยา Opioid บางชนิดอาจมีส่วนผสมของอะเซตามีโนเฟน หากได้รับยามากเกินไปอาจเป็นพิษต่อตับ  

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา  

สำหรับผลข้างเคียงในการใช้ยาแก้ปวดมะเร็ง Opioid แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล ส่วนอาการหลัก ๆ ที่สามารถพบเห็นได้ เช่น  

  • ปากแห้ง  
  • ท้องผูก  
  • อาเจียน  
  • คลื่นไส้ 
  • ปัสสาวะลำบาก  
  • การตอบสนองลดลง 
  • เสพติดการใช้ยา 
  • ความดันโลหิตต่ำจากการเปลี่ยนท่าทาง 
  • ปัสสาวะลำบาก 
  • ใจสั่น 
  • หัวใจเต้นช้า 
  • ปวดศีรษะ บ้านหมุน 
  • อารมณ์เปลี่ยนแปลง  
  • ปวดเสียดท้อง 
  • หายใจลำบากหรือกดการหายใจ 
  • การตัดสินใจแย่ลง 

และสุดท้ายก่อนใช้ยาแก้ปวดมะเร็งไม่ว่าจะเป็นยากลุ่ม Opioid หรือไม่ใช่ Opioid หรือยาประเภทอื่น ๆ ควรได้รับการวินิจฉัยหรือประเมินอาการจากแพทย์เสียก่อนว่าควรได้รับยาประเภทไหน เพราะแต่ละประเภทควรได้รับในปริมาณที่แตกต่างกันไปและขึ้นอยู่กับอาการด้วย